Treść

 Królowa Jadwiga Andegaweńska

Najprawdopodobniej urodziła się 18 lutego 1374 roku na zamku wyszehradzkim, jako córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. Imię chrzestne otrzymała na cześć księżnej wrocławskiej św. Jadwigi Śląskiej, żony Henryka Brodatego. W 1378 roku jako czteroletnie dziecko została zaślubiona z ośmioletnim Wilhelmem Habsburgiem. Po śmierci ojca została wybrana przez polską szlachtę na króla Polski. Jesienią 1384 roku przybyła do Krakowa, gdzie została 16 października koronowana.

Królowa jako 10-letnia dziewczynka, zaskoczyła polskie społeczeństwo swoją inteligencją i wykształceniem. Umiała czytać i pisać po łacinie, znała język niemiecki i węgierski, a także robiła szybkie postępy w nauce języka polskiego. Kochała muzykę i śpiew, umiała tańczyć. Była  piękną wysoką blondynką, ułożoną i elegancką Francuzką na polskim tronie.

Możnowładcom polskim układ matrymonialny Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem nie odpowiadał i uznali, że jest nieważny, gdyż nie był zawierany za ich zgodą i wiedzą. Kusząca  była dla nich myśl, podsunięta przez kniazia Jagiełłę o chrystianizacji Litwy i przyłączeniu jej do Korony. Z oficjalną propozycją małżeństwa z Jadwigą, przybył do Krakowa w styczniu 1385 roku brat Jagiełły Skirgiełło. Na wieść o tym wydarzeniu, Leopold Habsburg wysłał syna Wilhelma pod opieką rycerza Gniewosza z Dalewic do Krakowa. Przychylni Wilhelmowi Franciszkanie organizowali spotkania z Jadwigą, połączone z hucznymi ucztami i tańcami. Młody książę dążył do utrzymania się w Krakowie i potwierdzenia zawartego przed laty małżeństwa.

Trudno dziś powiedzieć czy Jadwiga kochała Wilhelma, czy też były to tylko naciski jej dworskiego otoczenia, jak również czy małżeństwo zostało skonsumowane. Zasadnicze znaczenie miał w tej kwestii wiek, Jadwiga miała wtedy dopiero 11 lat, czyli nie był „w wieku sprawnym”. W nocy z 23 na 24 sierpnia 1385 roku Wilhelmowi udało się wedrzeć na Wawel, jednak został z niego wypędzony przez rycerza Dobiesława z Kurozwęk. Z jego ucieczką związana jest legenda podawana przez Jana Długosza, mówiąca, że zrozpaczona Jadwiga z toporem w dłoni torowała sobie drogę do ukochanego, lecz podskarbi koronny Dymitr z Goraja zastąpił jej drogę i na kolanach błagał ją, aby pogodziła się z losem i wyszła za mąż za Jagiełłę.

Według innego, XVII wiecznego przekazu, na decyzję Jadwigi miał wpływ Czarny Chrystus z katedry wawelskiej, który podczas modlitwy królowej, nakazał jej małżeństwo z Jagiełłą. Również z ucieczką Wilhelma z Krakowa związana jest ciekawa legenda, podająca że młody Habsburg zostawił ogromne skarby na przechowanie u Gniewosza z Dalewic, za które dokończono budowę kościoła św. Katarzyny na Kazimierzu.

W tym samym czasie doszło do oficjalnego podpisania unii w Krewie, dającej Jagielle rękę Jadwigi i koronę Polski. Kniaź litewski był zobowiązany do chrystianizacji Litwy, odzyskania dla Polski utraconych przez nią ziem,  wypłacenia odszkodowania Wilhelmowi oraz, co najważniejsze, przyłączenia Litwy do Korony. Tego ostatniego punktu umowy Jagiełło nigdy nie dotrzymał.

Pomimo zawarcia układu, Jadwiga, straszona przez najbliższe otoczenie, wzbraniała się przed ślubem z Jagiełłą (mówiono np. że jej mężem będzie pogański dzikus lub kudłaty niedźwiedź). Kiedy Jagiełło w styczniu 1386 roku zbliżał się do Krakowa królowa wysłała naprzeciwko zaufanego rycerza Zawiszę z Oleśnicy, który miał podglądać narzeczonego w kąpieli i opisać jego wygląd. Po przybyciu do Krakowa Jagiełło został ochrzczony i przyjął chrześcijańskie imię Władysław, nawiązujące do historii dynastii Piastów. 18 lutego 1386 roku odbył się uroczysty ślub z Jadwigą, a następnie koronacja na króla Polski. Król Władysław chociaż starannie wykształcony i rozważny, odbiegał znacznie kulturowo i mentalnie od młodej królowej. Raziła jego chytrość, przebiegłość i chorobliwa nieufność do najbliższego otoczenia. Z lęku przed trucizną pił jedynie wodę źródlaną i nadal wierzył w pogańskie zabobony. Według Jana Długosza król, wychodząc z pomieszczeń, rzucał za siebie słomkę, chroniącą go od złych uroków.

W 1399 roku po 13-latach małżeństwa Jadwiga była brzemienna. 22 czerwca urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca. Królowa zmarła w cztery dni później, najprawdopodobniej na gorączkę poporodową. W testamencie zapisała swój majątek na rzecz Akademii Krakowskiej. Została pochowana w katedrze wawelskiej. W 1979 roku została beatyfikowana, a w 1997 roku kanonizowana przez papieża Jana Pawła II.  

Źródło: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/krolowa-jadwiga-andegawenska,1544